Socrates chú trọng đến phương thức tư duy biện chứng và tranh luận. Đây là một minh chứng nữa cho kiểu tư duy áp đặt thay cho kiểu tư duy đồng thuận. Chúng ta thường có khuynh hướng tư duy và thảo luận vấn đề dựa trên nền tảng là cảm xúc mà mọi người đã nêu ra.
Một lỗi lầm chưa hề được dự tính hoặc một tai nạn xảy ra và điều này tạo điều kiện để khích động những ý tưởng mới. Mọi người thường có xu hướng dựa vào "chiếc mũ đội đầu" để kết luận bản chất con người, nhận xét người này là thuộc kiểu mũ xanh lá cây, người kia thuộc kiểu mũ xanh da trời!. Đôi khi, thực tế xảy ra đúng như vậy.
Chiếc mũ đỏ tư duy cho phép người nghĩ tự do bộc lộ cảm xúc của mình còn hơn cả một nhà thơ. … Tôi muốn có những ý tưởng mới đối với tivi. Trong tầm trọng tâm rộng có thể bao gồm một số trọng tâm hẹp.
Nếu tôi sử dụng chiếc mũ đỏ, tôi sẽ nói rằng đề nghị của bạn vì lợi ích cá nhân hơn là vì lợi ích cua công ty. Luồng thông tin thứ nhất bao gồm những sự kiện đã được kiểm chứng và chứng minh, những sự kiện hàng đầu. Với một máy in màu, hình ảnh hiện ra sống động nhờ sự tổng hợp lần lượt các sắc màu.
Kết quả là họ tỏ ra hào hứng học và nói với ông rằng nó còn quan trọng hơn cả việc khoan giếng lấy nước. Nhưng chúng ta phải đi và tìm kiếm xem. Không phải là mọi người đã mất sự hăng hái trong công việc này mà nó diễn ra giống như việc một quả bóng cao su bì xì hơi dần dần.
Sự biện minh đó có thể là đúng, nhưng cũng có thể là sai. Đây chính là lối tư duy thường thấy trong lĩnh vực chính trị. Giả sử chúng ta muốn có một vài ý tưởng mới đối với thuốc lá.
Họ ưa thích việc nêu lên kết luận trước, sau đó dùng sự kiện, số liệu thực tế để lý giải cho quyết định đó. Nội dung của ý tưởng là mỗi người dân chính là tai mắt của cảnh sát với mục đích để ngăn ngừa và khám phá tội phạm trong khu vực mình ở. Lối tư duy phê phán và lối tư duy chiếc mũ đen liên quan trực tiếp tới việc nhìn nhận một đề xuất xem nó phù hợp với những gì chúng ta đã biết.
Đây là một minh chứng nữa cho kiểu tư duy áp đặt thay cho kiểu tư duy đồng thuận. Mục đích của việc sử dụng chiếc mũ đen là đưa ra những điểm thận trọng trên tấm bản đồ tư duy. Xét cho cùng, khi chúng ta đưa ra những quyết định theo cách của chúng ta, chúng ta ít nhiều cũng trải qua những quá trình tương tự (thuận và nghịch, cảm giác và thực tế).
Sự do dự đã không còn nữa. Anh ta vừa là biên đạo, người thiết kế từng bước đi, nhưng anh ta cũng là người phê bình, người quan sát những gì đang diễn ra. Nhưng thật không may là lần tiếp theo vẫn là quân đỏ.
Liệu anh có thể cho chúng tôi một nhận định tổng quát của anh thông qua chiếc mũ đỏ, và sau đó chúng ta sẽ không sử dụng nó nữa. Nó sẽ không bao giờ được chấp nhận đâu. Chúng ta hãy bắt đầu thôi.