Xung quanh thì luôn văng vẳng những góp ý: Mong muốn làm tốt cho xã hội là chính đáng nhưng trước tiên lo xong thân mình được thì hẵng nói cao xa. Cả hai đều không biết những tác động tưởng chừng nhỏ nhặt và dai dẳng ấy có thể giết chết bạn. Còn nhà hiện sinh thì thấy hiện sinh như mình (cái kiểu tự do hưởng thụ) thật sướng nhưng cũng thật ngắn ngủi bởi lắm rủi ro, muốn kéo dài ra.
Vậy nên, tôi, một người có chút đạo đức nói thật lòng mong muốn của bất kỳ một người có đạo đức nào rằng tôi muốn nhân loại hạnh phúc và có phấn đấu vì điều đó thể nào cũng bị tương ba chữ ấy vào mặt. Biết mua quà tặng người thân khi đi du lịch về. Thế giới trong óc thật hỗn tạp.
Nói chuyện làm ăn, chửi bậy, nguyền rủa nhoay nhoáy cả rồi. Những bản sao của sự quỷ quyệt và tàn độc. Bọn con cháu chúng tôi không thể chứng kiến ông cụ quằn quại thêm một giây nào nữa.
Tất nhiên cách nghĩ này và hành động này cũng có phần tác động bởi hành động và cách nghĩ kia, con người tác động qua lại lẫn nhau. Nếu họ cho rằng cái cách mà bạn sống và tư duy là sai thì bạn sẽ còn sai nhiều lắm. Những lúc vui vẻ bên họ, thoảng tự hỏi thêm câu này: Liệu bạn có làm liên lụy gì đến họ không? Có lẽ không, vì bạn làm việc hoàn toàn độc lập.
Có điều bác che bóng khéo quá, cứ câu giờ cho đến hết trận đấu thì thôi. Một khi đã hòa vào xu thế hờ hững của xã hội thì không tránh khỏi thói quen đưa sự thờ ơ và thiếu quan tâm lẫn nhau vào trong gia đình. Vừa gỡ xong mối này lại rối mối kia.
Sự trùng hợp nhiều khi là tất yếu. Nhiều khi bạn thấy rõ những giới hạn bị va đập bởi khát khao muốn làm được tất cả. Hoàn toàn không ngái ngủ.
Nhưng tất cả nói chung đều thật chán, thật tẻ nhạt và vô nghĩa. Nhưng bạn nghĩ đó không phải là bản lĩnh của thằng đàn ông. Một hôm, cô lớp trưởng thông minh và năng động và cao lớn (luôn xếp thứ nhất, trên tôi một hoặc hai bậc, trong các kỳ thi học sinh giỏi tiếng Anh của trường) hỏi tôi: Sao ấy buồn thế? Tôi đáp: Buồn ngủ.
Giai điệu ấy ngân lên thường xuyên trong lúc tôi và thằng em ngồi xem hai trận bán kết Thái Lan-Mianma, Việt Nam-Malaysia. Bạn chỉ biết mỗi đá bóng được khen hay và làm thơ như một thiên tài. Cái đêm ấy, tôi đã lao động như một người công nhân thực thụ.
Tích trữ một khả năng kiến giải, phân tích tàm tạm để mổ xẻ vấn đề. Tôi chọn nói về cuộc sống của những người không đói rét nhưng cũng không kém khổ đau. Nhưng đến một lúc nào đó, nó sẽ trỗi dậy trong lòng ông.
Chúng giúp ta góp nhặt được một số thứ thú vị. Vả lại, mười rưỡi là phải lên giường nằm rồi. Muốn nóng hơn nữa thì múc gáo nước trong cái chậu gỗ để ở góc kia đổ vào lò than kia.