Sự sáng tạo bao gồm sự khích động sự khám phá và cả những rủi ro. Tuy nhiên, chúng ta không bao giờ hài lòng với khả năng quan trọng bậc nhất đó, chúng ta luôn muốn có tám nhận thức hoàn thiện hơn. Giống như việc tung từng quả bóng lên một cách dễ dàng hơn so với tung cùng lúc 6 quả bóng.
Thay vì đánh giá những đề nghị chúng ta đang có, tôi muốn anh sử dụng chiếc mũ vàng và đưa ra cho chúng tôi thêm những đề nghị mới. Mọi người khi đang yêu thường muốn nghe người yêu của mình thể hiện tình cảm bằng lời, Tôi muốn sử dụng chiếc mũ xanh lá cây ở đây.
Đã từng có một người đàn ông rơi khỏi một chiếc máy bay mà không có dù, vậy mà ông ta vẫn sống sót. Lối tư duy theo quan điểm chiếc mũ vàng có phần nào đó giống với lối tư duy theo quan điểm chiếc mũ trắng. Đơn giản là chúng ta chỉ nêu lên những thông tin trung lập, không kèm theo những bình luận.
… Bạn có thể không biết nhưng khi bạn sử dụng chiếc mũ đen tư duy bạn phải đưa ra những xét đoán tiêu cực. Cũng có khi chúng ta bắt đầu với một ý tưởng mơ hồ, sau đó chúng ta định hình và đưa nó gắn với thực tế. Chúng ta nên lưu tâm đến tất cả những khía cạnh đó.
Và ta không thế kiểm tra tất cả mọi sự việc với yêu cầu nghiêm ngặt nhừ những nhà khoa học làm việc trong phòng thí nghiệm. Các luật sư trong quá trình xử án thường lái sự việc theo chủ đích sẵn có. Sự suy đoán cần phải luôn luôn xuất phát từ viễn cảnh tốt nhất có thể.
Nếu lúc đó bạn nghĩ tới chiếc ô tô màu vàng, thì thể nào nó cũng hiện ra trước mắt bạn. Thay đổi những chiếc mặt nạ dễ dàng hơn thay đổi những gương mặt thật. Những đề xuất sau đó cần được phân vào những mục khác nhau: những đề xuất đòi hỏi sự đánh giá cá nhân; những đề xuất cần được ứng dụng thêm; những đề xuất cần được chú ý.
Nếu chúng ta sử dụng sự chỉ trích tiêu cực để làm điều này, chúng ta lại làm mọi việc thêm rối tung lên. … Chúng ta không thể có được sự giải thích tại sao những người thích ăn đồ ngọt lại tăng lên. Chẳng hạn, thay vì làm cho ai đó ngại ngùng khi bạn hỏi thẳng rằng bạn muốn biết cảm xúc của người đó, bạn chỉ việc yêu cầu người đó đội chiếc mũ đỏ, hoặc khi bạn muốn yêu cầu ai hãy tạm gác những cân nhắc cẩn trọng, bạn bảo họ hãy thôi đội chiếc mũ đen.
Trong một cuộc họp, nếu mọi người thấy cần thiết phải bộc lộ cảm xúc và tình cảm nhưng lại không được cho phép, thì bằng cách này hay cách khác, mọi người sẽ nguỵ trang để thể hiện nó thông qua cách suy nghĩ của mọi người. Đôi khi quá trình này dường như giống với việc thực hiện một hành động không trung thực. Như vậy sự trung lập của màu sắc, khiến chúng ta dễ dàng bộc lộ quan điểm.
Lôgíc của sự khích động nảy sinh trực tiếp từ lôgíc của hệ thống khuôn mẫu tư duy bất đối xứng. Chiếc mũ tư duy xanh da trời giám sát tư duy và đảm bảo rằng luật của trò chơi luôn được để ý. Sử dụng chiếc mũ xanh xem xét một ý tưởng khiến cho ý tưởng dường như trở nên đủ hấp dẫn để chúng ta thử nghiệm ( chiếc mũ vàng tư duy cũng cho phép chúng ta làm điều này).
Mặt dầu mọi người có thói quen muốn tranh luận, nhưng khi sử dụng chiếc mũ đen, mọi người phải từ bỏ thói quen đó. Học phí luôn phải trả rất đắt nhưng ta sẽ không bao giờ phải học lại điều này một lần nữa. … Trong tình huống nào thì ý kiến của anh Jones là đúng? Trong tình huống nào thì ý kiến của chị Ađams là đúng?