Gã chồng say rượu, vợ yêu lén lút với anh bạn thân

Mọi chuyện thật tuyệt vời nếu ta mua được tình yêu với giá 1 triệu đôla. Giả dụ hôm nay bạn mua toàn bộ công ty Yahoo! với giá 44 tỉ đôla và nó sẽ giúp bạn thu về 1,8 tỉ đô la mỗi năm, bạn có nhấn nút đồng ý không? Bạn cũng có thể đầu tư 44 tỉ đôla này vào trái phiếu Ngân khố Mỹ kỳ hạn 10 năm và kiếm được 2,2 tỉ đôla mỗi năm không chút rủi ro. Ông cũng nhận thấy rằng trong đầu tư, khác với Ted chỉ được quyền đánh bóng tốt ba lần, ông có thể ngồi nhìn vào bàn ăn suốt cả ngày để chờ đợi cho đến khi cơ hội đầu tư hoàn hảo xuất hiện.

Ông đầu tư khoảng 289 triệu đôla vào Wells Fargo, và trong vòng 8 năm con số này đã tăng hơn gấp đôi. Những công ty như Washington Post, Coca-Cola, Disney, American Express, General Foods, Wells Fargo, Interpublic Group, và GEICO đều là những công ty có cơ cấu kinh tế thuận lợi vào thời điểm Warren mua cổ phiếu của họ, nhưng giá cổ phiếu lúc đó không thuận lợi vì một vấn đề chưa giải quyết được hay vì ngành đang trong giai đoạn suy thoái, hay thị trường đang hồi sụt giảm. Trong thế giới của Warren, 65 chỉ mới là sự bắt đầu - tuổi tác và kinh nghiệm là những giá trị quan trọng hơn nhiều so với tuổi trẻ và nhiệt tình trong lĩnh vực kiếm tiền theo cách cổ điển.

Nhưng nếu tiền thật không xuất hiện thì đến một lúc nào đó sự hào hứng và các ảo tưởng cũng dần phai nhạt, và tất cả những gì còn sót lại là một tài khoản ngân hàng trống rỗng với bộ hồ sơ xin phá sản. Nhưng nếu trách nhiệm không phải thuộc về các tổng giám dốc, thì họ không thật sự là nhà lãnh đạo của chúng ta phải không? Nếu đó không phải là người lãnh đạo, vậy sao chúng ta không đi tìm một người lãnh đạo khác có thể điều hành công ty? Đây là công ty của chúng ta phải không? Chúng ta là những người chủ phải không? Warren chưa bao giờ quên rằng chính những cổ đông của Berkshire mới là người chủ của công ty ông đang điều hành. Bạn phải chọn đúng công ty vứi đúng mức giá thì mới thành công.

Tôi nghĩ bạn thật điên rồ nếu cứ tiếp tục với những công việc mình không thích chỉ để tô đẹp hồ sơ xin việc của mình. Chỉ có những người lừa đảo, trộm cướp, hay các chính trị gia muốn giấu giếm mới không mong muốn một xã hội thông minh hơn. Nếu bạn vẫn còn chưa tin, thử đi hỏi chừng hơn trăm người tại Omaha cách đây 30 năm đã đổ tiền vào chỉ một công ty là Berkshire Hathaway để rồi bây giờ mỗi người trị giá hơn 50 triệu đôla.

Muốn cho giá cổ phiếu gia tăng thì công ty phải làm ăn thuận lợi, và muốn làm ăn tốt, nếu ngay từ đầu đã là một công ty vĩ đại thì sẽ nhẹ nhàng hơn rất nhiều. Tuy nhiên, chiến lược này sẽ chẳng bao giờ làm bạn giàu lên vì tự thân nó đồng nghĩa với thắng thua bù trừ nhau. Bạn cảm thấy thoải mái tự tin khi đầu tư theo đám đông.

Phát hiện ra tài năng không có nghĩa là bạn có tài năng đó. Nhưng nếu trách nhiệm không phải thuộc về các tổng giám dốc, thì họ không thật sự là nhà lãnh đạo của chúng ta phải không? Nếu đó không phải là người lãnh đạo, vậy sao chúng ta không đi tìm một người lãnh đạo khác có thể điều hành công ty? Đây là công ty của chúng ta phải không? Chúng ta là những người chủ phải không? Warren chưa bao giờ quên rằng chính những cổ đông của Berkshire mới là người chủ của công ty ông đang điều hành. Song một công ty có giá trị tương xứng với giá trị của nó trong dài hạn, bất kể đánh giá của thị trường chứng khoán trong ngắn hạn, và chính bản thân bạn chứ không phải thị trường chứng khoán là người quyết định mình nên mua gì và vào lúc nào.

Vài quyết định sai lầm đủ quét sạch những gì bạn tích góp được từ những quyết định đúng. Chỉ cần tập trung vào khoảng giữa sân là được rồi, đất đã đủ rộng để quý vị kiếm tiền, không cần thiết phải chơi ở khu vực ranh giới mập mờ. Những công ty như Wrigleys và Coca-Cola không bao giờ phải chi hàng tỉ đôla để thiết kế lại sản phẩm của mình hay trang bị mới cho nhà máy sản xuất, vì vậy họ có nhiều tiền để làm những việc vui thú hơn như mua lại cổ phần của chính mình.

Xu hướng tự lừa dối mình cũng cho bạn biết khá nhiều về những nhà quản lý đã để cho công ty tràn ngập những chi phí thừa. Kết hợp được cả hai và bạn có thể kiếm tiền tỉ. Tương tự là trường hợp của GEICO, cũng cần 15 năm để giá trị tiềm ẩn của doanh nghiệp gia tăng con số đầu tư ban đầu là 45 triệu đôla thành 2,3 tỉ đôla, tương đương với tỉ suất lợi nhuận là 24%/ năm.

Warren thường nói vui rằng một trong những ưu điểm khi sống ở Omaha là không có ai ở gần để rủ rỉ vào tai bạn những thông tin tay trong khi ngồi ăn trưa. Budweiser đã sản xuất cùng một thứ bia trong hàng trăm năm, Coke vẫn bán thứ nước ngọt màu caramel kỳ diệu dó trong hơn một trăm năm, và Wrigleys vẫn sản xuất thứ kẹo chewing gum trong suốt hơn một trăm năm. Những cổ phiếu đang lên sẽ có lúc rót xuống, và những cổ phiếu đang rớt sẽ có lúc trồi lên.

Con cái của bạn sẽ không chịu làm việc vì chúng nghĩ mình sẽ được thừa kế một gia tài khổng lồ, và như vậy chúng sẽ không có được sự quý trọng bản thân khi làm việc, có nghĩa là sau này chúng sẽ cảm thấy chua chát và chỉ biết ngồi đó cầu mong cho bạn chết sớm. Triết gia người Anh thời Trung cổ và tu sĩ dòng Franciscan William xứ Ockham (sống trong khoảng 1285 - 1349), được gọi thân mật trong giới học thuật là Billy Occam, đã đưa ra ý tưởng rằng cách giải thích đơn giản nhất thường là cách giải thích tốt nhất. PetroChina là công ty dầu khí có lợi nhuận lớn thứ tư trên thế giới.