Gặp lại em tình cũ sau 3 năm, chơi em không bao khoái quá bắn cả vào trong

Chính là vì những nhà đầu tư cứ hết nhảy từ cổ phiếu này sang cổ phiếu khác, trả giá quá cao cho các công ty không có chút ít hy vọng nào biện minh cho giá cổ phiếu bằng thu nhập thực tế. Nhưng mỗi loại cổ phiếu là một cuộc chơi khác nhau, có tỉ lệ rủi ro khác nhau, thay đổi tùy theo giá cổ phiếu, vì vậy bạn nên kiên nhẫn đợi đến khi thời vận nghiêng về phía bạn, mức độ an toàn chấp nhận được, và đánh cược thật lớn. Sai lầm phổ biến này chi phối toàn bộ thị trường và được nuôi dưỡng bằng những nhà quản lý quỹ phải phục vụ công chúng chỉ nhìn ngắn hạn.

Một số ví dụ vĩ đại thể hiện cách Warren tận dụng sự dao động của thị trường chứng khoán để mua vào là khi thị trường sụp đổ năm 1973-74, ông đã mua 10 triệu đôla cổ phiếu của Washington Post, bây giờ trị giá trên 1,5 tỉ đôla; khi thị trường sụp đổ nảm 1987, ông bắt đầu mua vào cổ phiếu của Coca-Cola với trị giá tương đương 1 tỉ đôla nhưng giá lúc đó chỉ nhỉnh hơn 8 triệu đôla; và trong thời kỳ suy thoái của ngân hàng, ông mua 400 triệu đôla cổ phiếu Wells Fargo, đến năm 2006 giá trị đã trên 1,9 tỉ đôla. Tôi nhìn quanh và kiếm những mức xà chừng vài ba tấc để bước qua. Thoạt nhìn cứ tưởng nó có thể tiếp diễn mãi mãi, nhưng nếu công ty không đạt kết quả như kỳ vọng đã đẩy giá lên cao, thì cổ phiếu của công ty sẽ xem như đà đạt đỉnh và bắt đầu rớt nhanh như thả một viên gạch.

Chúng ta cảm thấy hứng thú với quá trình làm việc hơn là kết quả doanh thu, mặc dù tôi cũng đã học được cách tận hưởng doanh thu. Các cổ phiếu Warren mua lúc 11 tuổi là thuộc một công ty dầu khí tên là City Services. Ông hồi hộp chờ đợi, và khi chúng tăng giá trở lại, đã bán chúng với giá $40.

Bạn không thể quay ngược lại và suy nghĩ xem đây là một thương vụ tốt hay xấu. Thật khó biết dược mình đang đi đâu nếu không nhìn thấy đường. Những công ty Warren chọn đầu tư, như Coca-Cola, Budweiser, Wal-Mart, Wrigleys, Hershey, và H&R Block, hầu như đều là những công ty không bị tác động bởi một thằng ngu.

Nếu bạn nhớ đến điều này, Cuối cùng thì người tốt vẫn là người tốt cho dù họ giàu hay nghèo, điều quan trọng nằm ở chỗ họ là người tốt, chứ không phải họ giàu hay nghèo. Không lâu sau, giá cổ phiếu này tăng vọt lên đến $200, và ông đã học được bài học đầu tiên trong đầu tư - phải biết kiên nhẫn.

Nếu ông không hiểu về công ty, ông sẽ không thể nào xác định liệu cơ cấu kinh tế dài hạn của nó có tốt hay không, liệu đội ngũ quản lý có năng lực và trung thực hay không, và liệu giá bán của nó có hấp dẫn không. Trên thực tế, nếu bạn xem qua danh mục đầu tư của Berkshire, bạn sẽ nhận thấy tất cả các công ty ông có sở hữu cổ phiếu đều được mua lúc thị trường sụp đổ hay lúc công ty không phải là địa chỉ đầu tư được ưa chuộng, cổ phần của ông tại Washington Post Company, Coca-Cola, Disney, American Express, General Foods, Wells Fargo, Interpublic Group, và GEICO đều được mua như vậy, hoặc lúc thị trường giảm giá hoặc lúc công ty không được ưa chuộng trong giới đầu tư. Người ta càng bất cẩn trong công việc của họ thì mình càng phải cẩn trọng trong công việc của mình.

Warren đã học được rằng nếu muốn thu hút được những nhà quản lý giỏi nhất, thông minh nhất, những người hăng hái và sẵn sàng chấp nhận thử thách, ông phải mang đến cho họ một môi trường làm việc chấp nhận sai lầm đi song hành với thành công. Nhưng nếu bạn thấy một công ty tầm thường không có các cơ cấu kinh tế dài hạn thuận lợi, tốt nhất là bạn nên nghe theo lời khuyên của Bernard Baruch (một Warren Buffett trong thời của mình). Ví dụ, nếu một công ty sản xuất ô tô quyết định thay đổi dòng sản phẩm, nó sẽ phải đổ hàng tỉ đôla để thay đổi dây chuyền sản xuất.

Thế giới này đầy rẫy những công ty có cơ cấu kinh tế yếu kém bán cổ phiếu với giá thoạt nhìn là hời. Mark Twain (nhà văn Mỹ, nổi tiếng trên thế giới với nhiều tác phẩm như: Những cuộc phiêu lưu của Huckleberry Finn và Những cuộc phiêu lưu của Tom Saiwer) cũng đồng tình với ý kiến này trong lĩnh vực rượu bia và xì gà. Tìm một công ty vĩ đại và mua lại với giá tuyệt vời và sau đó nắm giữ suốt hai mươi năm không phải là một việc quá khó khăn để học hỏi và thu lợi nhuận, trong khi các nhà rao giảng tại Wall Street đều thuyết giáo về những chiến lược đầu tư ngắn hạn, mà nói cho đúng, chỉ được thiết kế để mang lại giàu có cho người tư vấn chứ không phải người được tư vấn.

Baruch là một người cực kỳ giàu khi ông mất. Đây là cách làm việc của một nhà đầu tư thông minh. Con cái của bạn sẽ không chịu làm việc vì chúng nghĩ mình sẽ được thừa kế một gia tài khổng lồ, và như vậy chúng sẽ không có được sự quý trọng bản thân khi làm việc, có nghĩa là sau này chúng sẽ cảm thấy chua chát và chỉ biết ngồi đó cầu mong cho bạn chết sớm.

Warren đã học được bài học này khi tham gia hội đồng quản trị tại Salomon Brothers. Tính cẩn trọng trong các quyết định đầu tư có thể giúp bạn tránh những hành động điên rồ và giúp bạn làm giàu. Warren đã bước vào tuổi 70, đối tác hợp tác Charlie Munger cũng đã bước vào tuổi 80, bà B.